رسانههای روسیه به نقل از منابعی در کرملین میگویند مسکو به بشار اسد و خانوادهاش پناه داده و آنها اکنون در روسیه هستند. رویترز بر اساس اطلاعات وبسایت فلایترادار۲۴ گفته بود که هواپیمایی از لاذقیه به روسیه رفته است. امشب عباس عراقچی در واکنش به تحولات سوریه گفت که وظیفه اصلی بر عهده ارتش سوریه بود و «جمهوری اسلامی ایران اصولاً وظیفهای برای خود در این خصوص قائل نبود.» در دمشق مقررات منع رفتوآمد تا بامداد فردا به اجرا درآمده است.
سرنوشت سوریه آینده منطقه را رقم خواهد زد، حالا چه میشود؟, جرمی بوئن، سردبیرارشد بین المللی بیبیسی
رفتن بشار اسد یکی دیگر از سرنگونیهای خشن در خاورمیانه بود که همسو با رسم و نظم قدیمی در این منطقه است و اگر چه جدیدترین آنهاست اما آخری نخواهد بود؛ به ویژه با توجه به پس لرزههای سیاسی که از زمان حمله هفتم اکتبر پارسال حماس به اسرائیل آغاز شده است. به لحاظ استراتژیک، سوریه دقیقا در مرکز خاورمیانه واقع شده است.
هر چه در سوریه روی دهد منطقه را متحول خواهد کرد و پیامدهای آن حتی بر جهان هم تاثیر خواهد گذاشت. یک مثال بارز این که یک چهارم جمعیت سوریه پس از آغاز جنگ داخلی در این کشور تبدیل شد به یکی از بزرگترین جوامع مهاجر جهان.
در خلال ۱۴ سال جنگ داخلی در سوریه کشورهای بسیاری وارد این منازعه شدند از جمله روسیه، ترکیه، امارت متحده عربی، عربستان سعودی، آمریکا و ایران – موضوعی که درگیریها در سوریه را از یک جنگ داخلی به یک جنگ جهانی کوچک بدل کرده بود.
اکنون چالش اصلی برای رهبر شورشیان، ابومحمد جولانی، برای همه مردم سوریه و قدرتهای خارجی این است که چه طور به جنگ و درگیریها در سوریه بدون راه افتادن خونریزیهای جدید خاتمه دهند.
بهترین سناریو این خواهد بود که شورشیان از حملات انتقامی پرهیز کنند و نظم و قانون را برقرار کرده و روند سیاسی برای شکلگیری حکومت جدید بر اساس مشارکت همه مردم سوریه را فراهم کنند. قدرتهای خارجی هم باید بر اساس منافع سوریه اقدام کنند و از سودجویی از اوضاع شکننده فعلی پرهیز کنند.
بدترین سناریو کابوسوار هم این خواهد بود که سوریه هم به همان راهی برود که دیگر دیکتاتوریهای جهان عرب رفتند – مانند عراق بعد از صدام حسین یا لیبی بعد از معمر قذافی که برای سالها درگیری خونریزی و هرج و مرج شدند.
رژیم اسد مدعی بود که سوریه قلب تپنده جهان عرب است. بشار اسد سال گذشته که اتحادیه عرب سوریه را دوباره به عضویت پذیرفت همین موضوع را مجددا عنوان کرد. او امیدوار بود که با پیروزی کامل بر شورشیان حکومت و قدرت خود را احیاء و بازتوانی کند. اما در عوض این شورشیان بودند که توانستند رژیم او را در کمتر از دو هفته سرنگون کنند.
جولانی، رهبر تحریر شام: اسد سوریه را جولانگاه امیال ایران کرده بود
همان طور که همینجا برایتان گزارش کردیم، ابومحمد جولانی، رهبر هیئت تحریر شام که با سرنگونی بشار اسد اکنون شخص اول سوریه محسوب میشود، امروز بدون هماهنگی قبلی، از مسجد بزرگ اموی در دمشق قدیم بازدید کرد، لحظهای که هیچکس نمیتوانست ۲۴ ساعت قبل از آن تصورش را بکند.
او که در میان فریاد شادی مردم سخنرانی میکرد در بخشی از اظهاراتش گفت در دوران بشار اسد «سوریه رها شده بود و به جولانگاهی برای امیال ایران بدل شده بود اما امروز همه میتوانند – اینجا – آزادنه نفس بکشند».
آقای جولانی در این سخنرانی از کشتهشدگان جناح مخالف دولت بشار اسد که از سال ۲۰۱۱ تاکنون در نقاط مختلف سوریه مبارزه کرده بودند به عنوان «شهید» یاد کرد و از آنها قدردانی کرد.
او فتح دمشق و سرنگونی بشار اسد را متعلق به «همه مسلمانان» دانست و گفت که اکنون «برگ جدیدی از تاریخ در منطقه رقم خورده» است.
۸ ساعت پیشگروهی از نیروهای افغان لشگر فاطمیون در لاذقیه «گیر افتادهاند»
یک منبع آگاه به بیبیسی فارسی گفته گروهی از افغانهایی که با حمایت ایران و در قالب لشگر فاطمیون در سوریه و در حمایت از دولت بشار اسد علیه مخالفان می جنگیدند، اکنون با سرنگونی و فرار رئیسجمهور از دمشق در بندر لاذقیه گیر افتادهاند.
لشگر فاطمیون متشکل از شبهنظامیان شیعه افغان است که با حمایت ایران در سوریه جنگیدند و یکی از گروههایی بودند که در شکست داعش در سوریه «نقش عمدهای» داشتند.
در همین حال، علی حسینی، خبرنگار بیبیسی که در چند روز گذشته با شماری از افغانها در تماس بوده میگوید: «حضور نیروهای شیعه افغان فاطمیون در جنگ سوریه که ایران آنها را به جنگ سوریه میبرد، این نگرانی را ایجاد کرده است که شبهنظامیان تندرو سنیمذهب که حالا وارد دمشق شدهاند و حکومت بشار اسد را ساقط کردهاند، در انتقامگیری از فاطمیون، به شیعیان افغان آسیب بزنند.»