دولت کانادا روز چهارشنبه برای دومین بار خواهان پاسخگویی رژیم ایران درباره شرایط منتهی به مرگ کاووس سیدامامی، شهروند ایرانی-کانادایی در زندان اوین شد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، کریستیا فریلند، وزیر خارجه کانادا، در بیانیهیی از وضعیت بازداشت و مرگ سید امامی بهشدت ابراز نگرانی کرده و گفته است که کانادا بارها درباره این پرونده نگرانی خود را ابراز کرده است. پیش از این معاون وزارتخارجه کانادا با حضور در پارلمان این کشور همین خواسته را از رژیم ایران مطرح کرده بود.
کاووس سیدامامی، جامعه شناس، استاد دانشگاه امام صادق و فعال محیط زیست، اوایل بهمن ماه بازداشت شد و حدود دو هفته بعد خبر خودکشی او در زندان به خانواده او اعلام شد. دستگاه قضایی ایران اتهام او و ۹ نفر دیگری که همزمان بازداشت شدند را جاسوسی تحت عنوان فعالیت زیست محیطی اعلام کرد.
آقای سیدامامی بدون تحقیقات و کالبد شکافی مستقل روز سه شنبه ۲۴ بهمن به خاک سپرده شد و روزچهارشنبه پسر او اعلام کرد که اجازه برگزاری مجلس ختم به خانواده آنها داده نشده است.
لیندا فروم، سناتور عضو حزب محافظه کار کانادا، دولت این کشور را به سبب واکنش «ملایم» به مرگ کاووس سیدامامی، جامعه شناس ایرانی – کانادائی در زندان اوین مورد انتقاد قرارداد. وی با اشاره به اظهارات مقامات کانادائی در این باره، ابراز «نگرانی» نسبت به این رویداد را ناکافی دانست و خواستار انجام یک کالبدشکافی مستقل و انتقال جسد به این کشور شد.
لیندا فروم با اشاره به سخنان مقامات ایران که سبب مرگ کاووس سیدامامی را «خودکشی» اعلام کردهاند گفت «تردیدی نیست که ما کوچکترین اعتمادی به این حرفها نداریم» و افزود «وقتی شما در زندان اوین در بند هستید، کنترل زندگی خود را در دست ندارید. اینکه پروفسور [کاووس سیدامامی] در زندان درگذشته، تنها یک سبب میتواند داشته باشد و آن اینست که وی به قتل رسیدهاست. این تنها اتفاقی است که در آن محل میتواند روی داده باشد».
وزیر امور خارجۀ کانادا، کریستینا فریلند، سهشنبه شب، با ابراز نگرانی شدید از مرگ کاووس سیدامامی از ایران خواست در بارۀ چگونگی درگذشت وی «توضیحات» قانع کننده ارائه کند. وی گفت «ما در انتظار اطلاعات و پاسخهای ایران در بارۀ شرایط وقوع این رویداد ناگوار هستیم» و افزود دولت کانادا «از کلیۀ ابزارهای لازم برای کسب اطلاعات تکمیلی در این باره» بهره خواهد گرفت. پیش از او، وزیر مشاور در امور خارجۀ کانادا، عمر الغبرا، سخنان مشابهی ایراد کرده بود.
لیندا فروم با اشارۀ تلویحی به قتل زهرا کاظمی، عکاس خبرنگار ایرانی – کانادائی، که وی نیز هنگام باز جوئی در زندان به قتل رسید گفت «اگر یک کالبد شکافی مستقل صورت نگیرد و دولت کانادا مُصراً خواستار آن نشود، باید به این نتیجه رسید که یک کانادائی دیگر در زندان اوین کشته شده است».
نخست وزیر کانادا، ژوستن ترودو، رهبر حزب لیبرال کانادا، در دورۀ مبارزات انتخاباتی خود در سال ٢٠١۵ وعده داد که مناسبات دیپلماتیک با ایران را مجدداً برقرار سازد، اما رویدادهای دی ماه گذشته موجب شد احزاب مخالف دولت خواستار تجدید نظر در این مورد شوند.
کاووس سیدامامی، جامعه شناس، عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق و مدیر عامل موسسۀ «حیات وحش میراث پارسیان» که خبر مرگ وی ١٧ روز پس از دستگیری به اطلاع همسر او رسید، روز سه شنبه در روستای اَمامه در فشم در ۴٠ کیلومتری شمال تهران به خاک سپرده شد.
فرزند او، رامین سیدامامی، روز سه شنبه در صفحۀ اینستاگرام خود نوشت «امروز … همراه با وکلا آرش کیخسروی و پیام درافشان به پزشکی قانونی و دادسرای ناحیۀ ٢٧ مراجعه کردیم، مستندات ارائه شده را رویت کردیم و پرونده قضائی تشکیل دادیم». در همین حال یکی از وکلای مدافع خانواده، پیام درافشان، اعلام کرد که در پزشکی قانونی از جسد نمونه برداری شده، اما نتایج آن هنوز اعلام نشدهاست.
اتهامات دادستان تهران
عباس جعفری دولت آبادی، دادستان تهران، روز سه شنبه کاووس سیدامامی و دیگر همکاران وی را به جاسوسی و ارتباط با سیا و موساد متهم کرد.
وی با اشاره به دستگیری آنان (کاووس سیدامامی، هومن جوکار، سپیده کاشانی، نیلوفر بیانی، مراد طاهباز، سام رجبی) که روز ٢۴ ژانویه/ ۴ بهمن صورت گرفت، گفت «متهمان این پرونده با هدایت افسران اطلاعاتی سیا و موساد ماموریتهای سه گانهای را شامل موضوعات زیست محیطی، نفوذ در جامعۀ علمی کشور و جمع آوری اطلاعات از اماکن حساس و حیاتی کشور از جمله پایگاههای موشکی دنبال میکردهاند».
بگفتۀ وی «اعضای این شبکه در برخی از مناطق استراتژیک کشور تعدادی دوربین در ظاهر برای رصد امور زیست محیطی نصب کرده بودند که در واقع پوششی برای رصد فعالیتهای موشکی کشور بوده و تصاویر و اطلاعات ثبت شده را برای بیگانگان ارسال مینمودهاند».
دادستان تهران با این حال توضیح نداد که آیا در ایران هر انجمن و گروهی میتواند بدون اجازۀ مسئولان به نصب دوربین در مناطق استراتژیک اقدام نماید. او یکی از هدفهای این گروه را ایجاد بحران در برخی از حوزههای زیست محیطی ایران ذکر کرد.
دادستان تهران همچنین گفت «دو نفر از افسران سازمان اطلاعات آمریکا با هویت معلوم در پوششهای مختلف به ایران و برخی از استانهای کشور سفر کردهاند که از جمله اهداف آنها، ایجاد موسسهای در قالب فعالیتهای زیست محیطی بوده و طبق اسناد موجود، این موسسه در حدود یک دهه قبل در ایران … ایجاد شده است».
منظور دادستان از این موسسه بنیاد «حیات وحش میراث پارسیان» است که کاووس سیدامامی مدیرعامل آن بود. عباس جعفری دولتآبادی توضیحی نداد که چگونه «دو نفر از افسران سازمان اطلاعات آمریکا با هویت معلوم» و آنهم «در پوششهای مختلف» که خود باید پرسش برانگیز باشد، در ایران به سیر و سیاحت پرداختهاند و نیز در این کشور موسسهای برای «جمع آوری اطلاعات از اماکن حساس و حیاتی از جمله پایگاه های موشکی» ایران ایجاد کردهاند.