اقدام ایران در محدود کردن همکاری خود با آژانس بینالمللی انرژی اتمی در واکنش به قطعنامه جدید شورای حکام این سازمان، با انتقاد بینالمللی همراه شد و کشورهای غربی هشدار دادند این رویکرد جمهوری اسلامی صرفا شرایط را برای احیای برجام پیچیدهتر خواهد کرد.
بریتانیا، فرانسه و آلمان در بیانیهای مشترک اقدامهای ایران را در محدود کردن همکاریهای خود با آژانس بینالمللی انرژی اتمی محکوم کردند و هشدار دادند اقدامهای جدید ایران صرفا وضعیت موجود را وخیم کرده و تلاشها را برای احیای برجام پیچیدهتر میکند.
رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، نیز با اشاره به اینکه شورای حکام با قطعنامه اخیر خود پیامی بدون ابهام به ایران ارسال کرد که باید به تعهدات پادمانی خود عمل کند.
مالی افزود: «ما برای احیای برجام آمادهایم، ایران فقط باید تصمیم بگیرد که خواستههای نامربوط خود را کنار بگذارد و با توافقی که از ماه مارس در دسترس است موافقت کند.»
قرار است کمیته روابط خارجی سنا چهارشنبه آینده برای بررسی آخرین تحولات مربوط به پرونده هستهای ایران با رابرت مالی و برت مکگرک، هماهنگکننده امور خاورمیانه در شورای امنیت ملی آمریکا، نشستی برگزار کند.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، نیز در توییتی نوشت: «شورای حکام با اکثریت قاطع برای ایران روشن کرد که باید همکاری معتبر با آژانس را فراهم و نگرانیها را حل کند و در عین حال، ایران باید از این فرصت برای بازگشت به اجرای کامل برجام استفاده کند.»
وزیر خارجه آمریکا گفت: «اقدامات ایران میتواند بحران هستهای را عمیقتر و انزوای این کشور را بیشتر کند. مذاکرات در مورد توافق هستهای ایران تنها در صورتی میتواند به نتیجه برسد که تهران خواستههای نامربوط خود را کنار بگذارد.»
از سوی دیگر، نماینده عربستان سعودی در اتحادیه کشورهای عرب اعلام کرد: «رفتار رژیم حاکم در ایران و سیاستهای بیثباتکننده آن، این کشور را به منبع خطری تبدیل کرده است که امنیت کشورهای عربی و صلح و امنیت بینالمللی را تهدید میکند.»
با این حال، میخاییل اولیانوف، مذاکره کننده ارشد روسیه در مذاکرات وین، دلیل اقدام ایران در محدودسازی همکاری خود با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را «قطعنامه احمقانه» ارائه شده از سوی کشورهای غربی در شورای حکام آژانس خواند.
از سوی دیگر، ابراهیم رئیسی در واکنش به صدور قطعنامه علیه جمهوری اسلامی در شورای حکام آژانس گفت: «گمان میکنید با صدور قطعنامهها عقبنشینی میکنیم؟ جمهوری اسلامی یک قدم از مواضع خود عقب نمینشیند.»
محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی اتمی ایران، نیز با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی با برچیدن ۱۷ تا ۱۸ دوربین نظارتی آژانس که «به باقیمانده حسن نیت خود» هم بود، خاتمه داد گفت: باعث تاسف است که آژانس توسط یک «رژیم نامشروع» مورد بهرهبرداری قرار میگیرد و حیثیتش زیر سوال میرود.
در همین حال، سایت واشینگتن فریبیکن گزارش داد کمیته مطالعات جمهوریخواهان در کنگره از طرح بودجه سال مالی ۲۰۲۳ خود رونمایی کردند که در آن بودجهای که به دولت بایدن اجازه میدهد توافق جدید با ایران را اجرا کند قطع شده و کمک مالی به اسرائیل برای مقابله با ایران و گروههای نیابتی آن افزایش یافته است.
از سوی دیگر، نمایندگان دموکرات و جمهوریخواه کمیته روابط خارجی سنا برای جلوگیری از دسترسی ایران و «گروههای تروریستی و شبهنظامی همراستا با ایران» به پهپادهای جنگی، طرحی را برای ارائه به صحن سنا به تصویب رساندند.
باب منندز، رییس دموکرات کمیته روابط خارجی سنا، درباره این طرح گفت: «اقدامهای ایران در استفاده و صادرات بیمحابای پهپادهای جنگی به نیروهای نیابتی خود در سراسر خاورمیانه، تهدیدی چشمگیر علیه امنیت ملی آمریکا و متحدان و شرکای این کشور به شمار میآید.»
اعضای دموکرات و جمهوریخواه سنا و مجلس نمایندگان همچنین از طرحی رونمایی کردند که هدف از آن یکپارچهسازی سیستمهای پدافند هوایی کشورهای خاورمیانه و اسرائیل برای مقابله با تهدید هستهای، موشکی و پهپادی ایران است.
این طرح پیشنهاد میدهد که پنتاگون با همکاری اسرائیل پدافند هوایی کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس را با سیستمهای پدافندی مصر، عراق و اردن یکپارچهسازی کنند.
جکی روزن، سناتور دموکرات، درباره این طرح گفت: «آمریکا و شرکایش در خاورمیانه با تهدید فزاینده موشکی و هوایی از سوی ایران و نیروهای نیابتی آن مواجه هستند و جمهوری اسلامی به تهدید کل منطقه ادامه میدهد.»