در پی سوءقصد به جان سلمان رشدی، نویسنده بریتانیایی-آمریکایی که سالها است از سوی حکومت ایران تهدید به مرگ میشود، برخی چهرهها از دولت بایدن خواستند که از مذاکرات هستهای با جمهوری اسلامی ایران دست بردارد. مذاکرات هستهای با موضوع احیای برجام در پی ۱۶ ماه، اخیرا در وین به مرحلهای سرنوشتساز رسیده است.
مارکو روبیو، سناتور جمهوریخواه از ایالت فلوریدا، روز جمعه در توییتر نوشت: «[حکومت] ایران برای هر کسی که سلمان رشدی را ترور کند، جایزه تعیین کرده است. امروز در خاک آمریکا به او حمله شد. چرا بایدن هنوز با این تروریستها در تهران مشغول مذاکره بر سر «توافق» است؟»
سلمان رشدی ۷۵ ساله هنگام سخنرانی درباره آزادی هنری در موسسه «چاتاکوآ» واقع در شمال غربی ایالت نیویورک بود که هدف سوءقصد هادی مطر، جوان لبنانی-آمریکایی ۲۴ ساله، قرار گرفت. این نویسنده پس از چند ساعت جراحی، ساعتها زیر دستگاه تنفس بود و قادر به سخن گفتن نبود. او اما در ساعات گذشته از زیر دستگاه خارج شده است و قادر به تکلم بوده است. آندرو وایلی، مدیر آثار ادبی رشدی، گفت او احتمالا یک چشم خود را از دست خواهد داد.
شخصیتها و مقامهای مختلف جمهوری اسلامی ایران در سالهای گذشته همواره بر پابرجا ماندن فتوای روحالله خمینی مبنی بر لزوم قتل رشدی تاکید کردهاند و بنیاد ۱۵ خرداد، که رئیس آن را رهبر جمهوری اسلامی ایران تعیین میکند، جایزهای به ارزش بیش از سه میلیون دلار در این زمینه تعیین کرده است. برخی از شخصیتهای سیاسی دیگر در آمریکا نیز خواهان خروج بایدن از مذاکرات هستهای شدند. تام کاتن، سناتور جمهوریخواه از ایالت آرکانزاس، در توییتر نوشت: «رهبران ایران دهها سال است خواهان قتل سلمان رشدی میشوند. میدانیم که امروز برای ترور مقامهای آمریکا هم میکوشند. بایدن باید بلافاصله به مذاکرات با این حکومت تروریستی خاتمه دهد.»
گری وایس، نویسنده، در انتقاد از واکنش کاخ سفید به حمله به رشدی، گفت: «بیانیه کاخ سفید راجع به سلمان رشدی شرمآور است. هیچ اشارهای به اینکه ایران برای قتل او جایزه تعیین کرده، نشده است. یا اینکه آیتالله [خامنهای آن] فتوا را در سال های ۲۰۰۵ و ۲۰۱۹ تایید کرده بود. آیا جو بایدن اینقدر نگران پیشبرد توافق بد برجام است؟»
بایدن در واکنش به سوءقصد به رشدی گفته بود: «سلمان رشدی با شناختی که از بشریت دارد، با درک بیهمتایش از قصهگویی، با خودداریاش از مرعوب یا ساکت شدن، مدافع آرمانهای ضروری و همگانی است. حقیقت. شجاعت. مقاومت. قابلیت تشریک افکار بدون واهمه. اینها همه از سنگبناهای هر جامعه آزاد و باز است. و امروز ما تعهد خود را به این ارزشهای عمیقا آمریکایی در همبستگی با رشدی و تمام مدافعان آزادی بیان تحکیم میکنیم.»
بایدن همچنین گفته بود که او و همسرش «همراه با تمام مردم آمریکا و مردم در سراسر جهان» برای «سلامتی و بهبود» رشدی دعا میکنند. با این حال، رئیس جمهوری آمریکا در پیام و سخنان خود هیچ اشارهای به ایران نکرد.
مارک دوبوویتز، مدیرعامل «بنیاد دفاع از دموکراسیها»، اندیشکده منتقد برجام، در توییتر نوشت: «سکوت بایدن در پاسخ به سوءقصد به جان سلمان رشدی، به نظر میرسد نتیجه یک عامل واحد باشد: استیصال برای بازگشت به برجام. استیصال آمریکا باعث افزایش تهاجم از سوی حکومت ایران میشود. همیشه چنین بوده است.»
سخنگوی کاخ سفید در پاسخ به پرسشهای «فاکس نیوز» در این مورد، گفت: «رئیس جمهوری بایدن همیشه به روشنی گفته است که اجازه دستیابی به سلاح هستهای به ایران نخواهد داد و بهترین راه تضمین این کار، از طریق دیپلماسی است.»
روزنامه «کیهان» و رسانههای نزدیک به سپاه پاسداران، همچون خبرگزاریهای فارس و تسنیم، با انتشار مقالههایی به طرق مختلف از سوءقصد به جان رشدی ابراز خوشحالی، و آن را تایید کردند. مقالهای در روزنامه «کیهان» با زبان طنز، مرگ رشدی را آرزو کرده بود.
وزارت دادگستری آمریکا در روزهای اخیر علیه یکی از اعضای سپاه پاسدارن انقلاب اسلامی اعلام جرم کرد. این وزارتخانه با انتشار بیانیهای نوشت این فرد قصد ترور جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی آمریکا را داشته است.