نشست دو روزه شورای اروپا، شورای سیاستگذاری اتحادیه اروپا در حالی به پایان رسید که این شورا، پشتیبانی نظامی تهران از مسکو در جنگ علیه اوکراین و همچنین سرکوب معترضان ایرانی توسط رژیم جمهوری اسلامی را محکوم کرد.
اتحادیه اروپا پیش از این، ایران را بابت هر دوی این موضوعات تحریم کرده است. روز دوشنبه 25 مهرماه، وزرای خارجه این اتحادیه، به تحریم 11 فرد و 4 نهاد عامل سرکوب معترضان در ایران، رای موافق دادند.
همچنین روز پنجشنبه 28 مهرماه نیز نمایندگان کشورهای عضو اتحادیه اروپا تصمیم گرفتند که به دنبال «اتخاذ تدابیری علیه نهادهای تامین کننده پهپادهای ایرانی که به اوکراین ضربه میزند»، «داراییهای سه فرد و یک نهاد ایرانی» را مسدود کنند. ریاست دورهای این اتحادیه، روز پنجشنبه اعلام کرد که «اتحادیه اروپا همچنین آماده است تا تحریمها علیه چهار نهاد دیگر ایرانی، که در فهرست تحریمهای قبلی بودند را تمدید کنند.»
همزمان دولت بریتانیا نیز روز پنجشنبه 28 مهرماه از تحریم سه عضو سپاه پاسداران و صنایع هوافضای شاهد که سازنده پهپادهای شاهد-136 است، خبر داد.
در بیانیه پایانی نشست 20 و 21 اکتبر شورای اروپا، که در روز جمعه صادر شده، کشورهای عضو شورای اروپا اعلام کردهاند: «شورای اروپا حمایت نظامی مقامات ایرانی از جنگ تجاوزکارانه روسیه را به شدت محکوم میکند.»
آنها همچنین خواستار توقف فوری این حمایتها شده و نوشتهاند که در این راستا، «شورای اروپا از تحریمهای اتحادیه اروپا که در 20 اکتبر 2022 علیه ایران تصویب شده، استقبال میکند.»
همچنین کشورهای عضو شورای اروپا، سرکوب معترضان ایرانی را نیز «غیرقابل پذیرش» دانسته و ضمن محکومیت آن اعلام کردهاند که این شورا «استفاده غیرقابل توجیه و غیرقابل قبول زور توسط مقامات ایرانی علیه معترضان مسالمتآمیز به ویژه علیه زنان را محکوم و از اقدامات محدودکننده اتحادیه اروپا که در 17 اکتبر 2022 علیه عاملان این نقض جدی حقوق بشر اتخاذ شده، استقبال میکند.»
کشورهای اروپایی همچنین در این بیانیه از رژیم جمهوری اسلامی خواستهاند که «فورا سرکوب خشونتآمیز معترضان را متوقف کند و با احترام کامل به حقوق مدنی و سیاسی آنها، بازداشتشدگان را آزاد کند.»
از سویی تروئیکای اروپایی شامل کشورهای آلمان، بریتانیا و فرانسه خواستار تحقیقات سازمان ملل متحد در مورد استفاده روسیه از پهپادهای ایرانی در حمله به اوکراین شدند.
این سه کشور اروپایی از سازمان ملل خواستهاند که درباره اینکه آیا اقدام ایران به پشتیبانی تسلیحاتی از روسیه و ارسال موشک و پهپاد انفجاری برای استفاده در جنگ علیه اوکراین ناقض قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل است یا خیر، تحقیق کند.
خبرگزاری «رویترز» جمعه 29 مهرماه در گزارشی اعلام کرد که در نامهای که توسط نمایندگان کشورهای گروه E3 در سازمان ملل به امضا رسیده و رویترز از محتوای آن مطلع شده است، این سه کشور در حمایت از درخواست روز دوشنبه اوکراین برای انجام چنین تحقیقاتی، وارد عمل شدهاند.
آلمان، بریتانیا و فرانسه در نامه خود به سازمان ملل استدلال کردهاند که استفاده از پهپادهای ایرانی، قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد که بر پایه توافق هستهای 2015 ایران به تصویب رسیده را نقض کرده است.
این درخواست سه قدرت اصلی قاره اروپا در حالی مطرح میشود که پیش از این اتحادیه اروپا و بریتانیا از اعمال تحریمهای بیشتری علیه ایران بهدلیل فروش پهپاد و تسلیحات به روسیه خبر دادهاند.
آمریکا نیز هفته گذشته اعلام کرد که اتحاد ایران و روسیه عمیقتر شده و تهدیدی علیه کل جهان تشکیل میدهد. واشینگتن همچنین از اعمال تحریمهای فزایندهای علیه افراد و نهادهایی که در فرآیند پشتیبانی تسلیحاتی ایران از روسیه و از جمله آن انتقال موشک و پهپاد به روسیه نقش دارند، خبر داد.
اوکراین در هفتههای گذشته بارها اعلام کرده که روسیه از پهپادهای انفجاری شاهد-136 ساخت ایران برای حمله علیه زیرساختهای شهری و خدماتی این کشور استفاده میکند که بهروش کامیکازه با برخورد به هدف، منفجر میشود.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی اخیرا طی سخنانی تلویحا به ارسال پهپاد به روسیه اذعان و مباهات کرده بود هر چند مقامات وزارت خارجه این کشور تحویل چنین پهپادهایی به مسکو را انکار کردهاند و از سوی مسکو نیز بدون تایید رسمی، برخی کارشناسان نظامی و تحلیلگران روسی در گفتوگوها و مصاحبههای رسانهای خود به استفاده از پهپادهای ایرانی برای حمله به اوکراین اذعان کردهاند.
چهار منبع مطلع ایرانی پیشتر به «رویترز» گفته بودند که ارسال پهپادهای ایران به روسیه واقعیت دارد و بهزودی نه تنها پهپادهای بیشتری، بلکه موشکهای بالستیک ایران نیز به روسیه ارسال خواهند شد.
آلمان، بریتانیا و فرانسه در نامه خود به سازمان ملل متحد از آمادگی کمک بیطرفانه خود به تیم تحقیقات دبیرخانه این سازمان خبر داده و نوشتهاند: «از تحقیقات تیم دبیرخانه سازمان ملل که مسئول نظارت بر اجرای قطعنامه 2231 است، استقبال میکنیم و آماده حمایت از کار دبیرخانه در انجام تحقیقات فنی و بیطرف هستیم.»
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، معمولا سالانه دو بار و عمدتا در ژوئن و دسامبر، در مورد اجرای قطعنامه 2231 صادره در سال 2015 به شورای امنیت گزارش میدهد. بنا بر پیشبینیها هرگونه ارزیابی درباره استفاده از پهپادهای انفجاری ایران در حملات به اوکراین، احتمالا در آن گزارش گنجانده خواهد شد و عواقب جدی برای رژیم جمهوری اسلامی بهدنبال خواهد داشت.