نشست توجیهی شورای امنیت با انتقاد تروئیکای اروپایی از همکاری تسلیحاتی جمهوری اسلامی با روسیه در جنگ اوکراین همراه بود. بریتانیا، فرانسه و آلمان خواهان تحقیق درباره تخلفات تهران در فروش پهپاد به مسکو شدند.
جلسه توجیهی شورای امنیت در خصوص برنامه هستهای ایران و نحوه اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ با گزارش معاون سیاسی دبیرکل سازمان ملل همراه بود که چشمانداز بازگشت به برجام را محدود خواند و از طرفین خواست مذاکرات را تسریع کنند.
سفیر آمریکا در سازمان ملل اما تاکید کرد که این گزارش تخلفهای برنامه پهپادی ایران را مد نظر قرار نداده است. لیندا توماس گرینفیلد نسبت به همکاریهای تسلیحاتی تهران و مسکو در حملات علیه اوکراین هشدار داد و از معاون دبیرکل خواست ظرف یک ماه، نتایج بررسی لاشههای پهپادهای ایرانی در اوکراین را به شورای امنیت گزارش دهد. او گفت: «توسعه پهپادهای ایران تهدیدی علیه امنیت جهانی است و نه فقط منطقه و خاورمیانه.»
نشست با ابراز نگرانی اکید سه کشور اروپایی امضاکننده برجام همراه بود که خواستار تمدید تحریمها و محدودیتهای مربوط به برنامه موشکی جمهوری اسلامی شدند.
مطابق مندرجات برجام، محدودیتهای مربوط به فعالیتهای موشکی ایران در اکتبر ۲۰۲۳ منقضی میشود.
در بیانیه مشترک بریتانیا، فرانسه و آلمان آمده است: «ایران هرگز نباید سلاح هستهای تولید کند. ما عمیقا نگرانیم که محدودیتهای کلیدی قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت به خصوص در باره فعالیتهای بالستیک و انتقال موشکهای ایران در اکتبر منقضی شود.»
سرویسهای مخفی بریتانیا پیشتر اعلام کردهاند که تهران پهپادهای بیشتری با کشتی به روسیه میفرستد.
بریتانیا، فرانسه و آلمان در عین حال بر ضرورت یافتن راهحلی دیپلماتیک در زمینه بحران هستهای ایران تاکید کرده و از تهران خواستند هر چه سریعتر تنشزدایی کند: «اقدامات مثبت برای باز کردن فضا به منظور تعامل سازنده با جامعه بینالمللی و برای گامهای تازه به سمت دیپلماسی هستهای حیاتی است.»
در این بیانیه همچنین با اشاره به اقدامات ایران در صادرات پهپاد و موشک آمده است: «ایران به توسعه و ارتقای موشکهای بالستیک با قابلیت حمل کلاهک هستهای ادامه میدهد و فعالیتهای آن توجیه غیرنظامی معتبری ندارد. ایران از زمان تصویب قطعنامه ۲۲۳۱ هرگز برنامه موشکی خود را متوقف نکرده است.»
تروئیکای اروپایی روند پیشرفت مذاکرات تهران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی برای حل و فصل مسائل پادمانی را نیز ناکافی دانسته و خواهان اجرای کامل و بدون تاخیر توافق طرفین در ماه مارس ۲۰۲۳ شده است.
به موازات این انتقادها و هشدارها، نماینده روسیه کشورهای غربی را به تلاش برای “باجگیری” از جمهوری اسلامی متهم کرد و منکر هرگونه همکاری پهپادی مسکو با تهران شد. نماینده ایران نیز با رد مسائل مطروحه در نشست، عنوان کرد که واشنگتن به صورت یک جانبه برجام را نقض کرده و “برخی اعضای شورا به ویژه آمریکا تصمیم گرفتهاند چشم خود را به روی واقعیت ببندند و ایران را سرزنش و متهم کنند.”
برجام، خرید، فروش یا انتقال هواپیماهای بدون سرنشین که قادر به پرواز بیش از ۳۰۰ کیلومتر باشند و مبادله اجزا و قطعات آنها (به ایران یا از ایران) را بدون مجوز قبلی از شورای امنیت منع کرده است. تحریمهایی که در این رابطه اعمال میشوند، ایران را وادار میکنند هیچ اقدامی برای توسعه موشکهای بالستیک با قابلیت حمل کلاهک هستهای انجام ندهد.
گاردین پیشتر گزارش داده بود که کشورهای اروپایی میخواهند با تمدید تحریمهای برنامه موشکی ایران، برای نخستین بار توافق برجام را “نقض کنند.”