به گزارش خبرگزاری رویترز، وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد آمریکا از دولت عراق می خواهد اوضاع در اطراف کرکوک را آرام و با محدود کردن تحرکات نیروهای دولت مرکزی در مناطق مورد مناقشه، از درگیریهای بیشتر جلوگیری کند.
این در حالیست که منابع کردی از ورود شبه نظامیان شیعی حشد الشعبی که تحت امر نیروی قدس سپاه پاسداران است، به مناطق کردنشین کرکوک و اذیت و آزار ساکنان آن خبر می دهند.
در همین حال اعضای شورای امنیت در مورد بروز خشونت های اخیر در نزدیکی شهر کرکوک ابراز نگرانی کردند و از همه طرفها خواستند از تهدید و استفاده از زور خودداری کنند.
سخنگوی دبیرکل سازمان ملل در این باره گفت: نگرانیهایی درباره گزارشهای مربوط به تخریب و غارت خانهها، کسب و کار و دفاتر سیاسی و همچنین جابهجایی اجباری جمعیت غالب کردی از مناطق مورد مشاجره وجود دارد.
وی گفت: سازمان ملل از دولت عراق میخواهد تا هرگونه اقدام لازم را برای متوقف کردن هرگونه تجاوز و نقض تعهدات و اطمینان یافتن از حفاظت همه شهروندان و سپردن همه مرتکبین جرایم مربوط به اعمال خشونت، ارعاب و جابهجایی شهروندان به دست عدالت، انجام دهد.
منابع رسمی کردی میگویند که در درگیری میان نیروهای دولتی و شبه نظامیان شیعی با نیروهای پیشمرگه کرد، حدود ۳۰ پیشمرگه جان خود را از دست دادهاند.
هشدارهای سلیمانی پیش از عملیات کرکوک
اما خبرگزاری «رویترز» جمعه در گزارشی به نقل از منابع کردی مدعی شد که قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس پاسداران ایران پیش از انجام عملیات اشغال کرکوک توسط نیروهای عراقی، هشدارهای شدیداللحنی به مقامهای اقلیم کردستان داده بود.
یکی از نمایندگان حزب اتحادیه میهنی کردستان به رویترز گفته است که سلیمانی یک روز پیش از آغاز عملیات اشغال کرکوک به دستور حیدرالعبادی، نخستوزیر عراق با رهبران اتحادیه میهنی دیدار کرده بود و پیامی روشن داشت: عقبنشینی کنید یا تهران را به عنوان یک متحد استراتژیک از دست خواهید داد.
به ادعای این عضو اتحادیه میهنی، سلیمانی تلویحاً به خاطره حمله گسترده صدام حسین، رئیسجمهور مخلوع عراق به کردستان در ۱۹۹۱ اشاره کرده است و به رهبران اتحادیه میهنی گفته که «عبادی حمایت تمام قدرتهای منطقهای و کشورهای غربی را به همراه دارد و اگر بخواهد، هیچ چیز او را از عقبراندن دوباره شما به کوهها باز نخواهد داشت.»
او در ادامه توضیح داده که بازدید سلیمانی «برای بخشیدن آخرین فرصت به تصمیمگیران بود تا دست به اشتباهی مهلک نزنند.»
نیروهای پیشمرگه هنگام عملیات برای اشغال کرکوک که عمدتاً بدون درگیری پیش رفت، ادعا کرده بودند که نیروهای ایرانی هدایتگر عملیات نظامی شبهنظامیان شیعه موسوم به حشدالشعبی هستند. ایران این مسئله را تکذیب کرده بود.
تکذیب و تأیید حضور نظامی ایران در عملیات کرکوک
وزارت خارجه عراق نیز شامگاه جمعه با صدور بیانیهای این مسئله را تکذیب کرد و مدعی شد که دولت مرکزی عراق در عملیاتهای چند روز اخیر از هیچ کشور همسایهای کمک نگرفته و هیچ کشوری در عملیاتهای اخیر عراق مشارکت نمیکند.
ارتش عراق با همکاری نیروهای «حشد شعبی» (بسیج مردمی)، شبهنظامیان شیعه تحت حمایت ایران جمعه توانستند پس از سه ساعت درگیری با پیشمرگه، بر آخرین منطقه از استان نفتخیز کرکوک تسلط یابند.
با این حال یک مقام ایرانی نزدیک به حسن روحانی، رئیسجمهوری به رویترز گفته است که «کمک نظامی ایران دیگر رازی پنهان نیست. شما میتوانید تصاویر ژنرال سلیمانی را همهجا در عراق ببینید. علاوه بر مسائل سیاسی، نفت کرکوک نیز عنصری کلیدی برای ایران به عنوان یکی از اعضای اوپک است. کنترل دشمنان ایران بر چاههای نفت آنجا برایمان فاجعهبار خواهد بود.»
محمود هاشمی شاهرودی، رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام ایران که زاده عراق است، شنبه در نشست این مجمع با اشاره به وقایع اخیر کردستان از قاسم سلیمانی تشکر کرد.
او «رفع فتنه استکبار در جداسازی عراق و خنثی شدن توطئه بدون خونریزی، درگیری، منازعه و با کمترین هزینه را مایه امیدواری» خواند و نقش جمهوری اسلامی «به ویژه سپاه قدس و سردار قاسم سلیمانی» را در «ارتقای امنیت عراق» ستود.
محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز شنبه با انتقاد از مسعود بارزانی، رئیس حکومت اقلیم ادعا کرد که «بهتر است همانگونه که پیشمرگهها عمل کردند و عاقلانه از درگیری با نیروهای عراقی اجتناب کردند، سیاستمداران کردستان هم از این موضوع درس بگیرند و در چارچوب قانون اساسی عراق فعالیت کنند.»
با این حال احمدرضا پوردستان، جانشین فرمانده کل ارتش ایران شنبه همکاری ایران و عراق در مورد مسئله اقلیم کردستان را تأیید کرد. او به خبرنگاران گفت که « موضعگیری نظام جمهوری اسلامی ایران در این مورد بسیار خوب بود که به همکاری خوب کشور ما و دولت عراق و در نتیجه نقش بر آب کردن این توطئه منجر شد. این همراهی سبب شد تا آنها از مواضعشان عقبنشینی کنند و امروز یک آرامش مطلوبی در منطقه به وجود بیاید. در روزهای آینده نیز حکومت عراق، استیلای خودش بر این منطقه را بیشتر هم خواهد کرد.»