ستارهشناسان مدتهاست که به دنبال ردپای زندگی و موجودات زنده در سیارههای دیگر میگردند. آیا تمدنهای فرازمینی وجود دارد که بتواند تمدن ما را روی زمین زیر نظر بگیرد؟ محققان میگویند ما برای آنها قابل رؤیتایم.
استیون هاوکینگ، فیزیکدان مشهور بریتانیایی زمانی گفته بود، بهتر است بشر آرام باشد چرا که موجودات فضایی میتوانند ما را به عنوان رقیبی تهدیدآمیز ببینند.
اگر فرض را بر این بگذاریم که در خارج از کره زمین هم موجودات زنده وجود داشته باشند، این پرسش پیش میآید که آیا آنها از قلمروشان میتوانند اصلا ما را ببینند؟ دو ستارهشناس آمریکایی یکی از دانشگاه کرنل و دیگری از موزه تاریخ طبیعی این کشور این موضوع را بررسی کردهاند و به دنبال نشانههای قدیم و جدید رفتهاند.
نتایج پژوهشهای این دو محقق در مجله تخصصی نیچر منتشر شده است.
رؤیت زمین برای موجودات فضایی احتمالی
این دو پژوهشگر در تحقیقات خود یک بازه زمانی انتخاب کردند و به این نتیجه رسیدهاند که زمین را از ۵۰۰۰ سال گذشته (تقریبا از آغاز اولین تمدنهای پیشرفته) تا به امروز میشود از ۱۷۱۵ جرم آسمانی، دید و زیر نظر گرفت. در ۵۰۰۰ سال آینده ۳۱۹ ستاره دیگر نیز به این مجموعه اضافه میشوند. یعنی ۲۰۳۴ ستاره تا فاصله تقریبا ۳۰۰ سال نوری دور از زمین از ۵۰۰۰ سال پیش تا ۵۰۰۰ سال آینده در منطقهای قرار گرفتهاند که از آنجا میتوان زمین را در مقابل خورشید رؤیت کرد.
محققان میگویند از ابتدای عصر آنتروپوسین (دورانی که سرآغاز تأثیر عمده فعالیتهای انسان بر اکوسیستم و ساختار زمینشناختی سیاره است) گذر زمین از مقابل خورشید برای تمدنهای احتمالی بیرون از زمین در مجموع از ۱۴۰۲ ستاره قابل رؤیت است. از آن نقاط دیدن زمین در حال حاضر امکانپذیر است به شرط این که تمدنها یا دقیقتر بگوییم موجودات زنده دیگری خارج از جهان ما وجود داشته باشد.
رؤیت زمین از روی سیارههایی امکانپذیر است که دور این ستارهها میچرخند.
ساکنان احتمالی سیارات دیگر و نگاه به زمین
بر پایه این تحقیق، ۲۹ سیاره در خارج از منظومه خورشیدی وجود دارد که به طور بالقوه قابل سکونت هستند و در حال حاضر به محورهای نگاه به زمین مسلطاند یا در آینده به این محورها دسترسی خواهند داشت.
ما میتوانیم با کمک تلسکوپهای فضایی از زمین دیگر سیارهها را تماشا کنیم. آنها را در هنگامی که به دور ستاره میچرخند، به شکل نقطههایی سیاه در برابر ستارهشان میبینیم. موجودات فضایی هم میتوانند زمین را به شکل یک نقطه تیره در برابر خورشید ببینند. البته به شرط این که آنها هم تلسکوپ داشته باشند یا قادر به ساخت دستگاههایی اینچنینی باشند.
موجودات فضایی و امواج رادیویی بشر
در کنار مسیر آزاد نگاه به زمین نکته دیگری که نباید فراموش کرد امواج رادیویی هستند که انسان حدود ۱۰۰ سال است از آنها برای فرستندههای رادیویی، تلویزیون و اینترنت استفاده میکند. این امواج در فضا پخش میشوند و به دیگر سیارههای خارج از منظومه خورشیدی ما هم رسیدهاند. اگر در آن سیارهها موجودات زندهای وجود داشته باشد، ممکن است از فناوری دریافت این امواج هم برخوردار باشند.
تاکنون احتمالا امواج رادیویی ما به ۷۵ ستاره و سیارههایشان که شرایط رؤیت زمین را دارند، رسیدهاند. احتمال میرود که شمار ستارهها و سیارههایی که پای امواج رادیویی بشر به آنها رسیده، بیش از این باشد اما همه آنها به زمین دید ندارند.
“برای مخفی شدن از چشم موجودات فضایی دیر است”
دو محقق در ارائه نتایج تحقیقات خود مینویسند: «بسیار در این مورد بحث میشود که آیا باید فعالانه برای موجودات زنده احتمالی در سیارههای دیگر سیگنال بفرسیتم یا بهتر است حضورمان را از آنها مخفی کنیم؟» اما این بحث از نظر دو پژوهشگر بیمعنی است چرا که به اعتقاد آنان “بیوسفر(زیست کره)، اتمسفر سیاره ما را از میلیاردها سال پیش تاکنون تغییر داده است.” به گفته آنها، موجودات فضایی از دست کم یک میلیارد سال پیش تا کنون (در صورت وجود داشتن) میتوانستهاند به این مسئله که در زمین زندگی وجود دارد، پی برده باشند.
پس شاید برای پنهان شدن از چشم و فناوریهای احتمالی موجودات فضایی کمی دیر باشد.