خانه / مقالات / پیروزی قاطع میرزا حسن رشدیه بر شیخ فضل الله نوری :امیر ترکاشوند

پیروزی قاطع میرزا حسن رشدیه بر شیخ فضل الله نوری :امیر ترکاشوند

.

اولین دختران مدرسه‌‌های ایران


امروز ۲۱ آذر سالروز درگذشت میرزاحسن رشدیه (۱۳۲۳-۱۲۳۱) است که او را پایه‌گذار مدارس جدید (و کنونی و جایگزین مکتبخانه) در ایران می‌دانند. مدرسه‌سازی و ترویج آن کم گناهی نبود و بلکه در رأس گناهان قرار داشت. به این سخن شفاف شیخ فضل‌الله نوری رو به ناظم‌الاسلام (که از سوی طباطبایی نزد شیخ رفته بود تا وی را با مشروطیت همراه کند) دقت کنید:

«… ناظم‌الاسلام تو را به حقیقت اسلام قسم می‌دهم آیا این مدارس جدید خلاف شرع نیست؟ و آیا ورود به این مدارس مصادف با اضمحلال دین اسلام نیست؟ آیا درس زبان خارجه و تحصیل شیمى و فیزیک عقاید شاگردان را سخیف و ضعیف نمى‌کند؟ مدارس را افتتاح کردید آنچه توانستید در جراید از ترویج مدارس نوشتید…»

با وجود نگرانی شیخ فضل‌الله نوری (و بسیاری دیگر همانند او در آن زمان) اما:

امروز همه مردم ایران، فرزندان خود را با شوق به مدرسه می‌فرستند و هیچ‌کس (چه سنتی چه مذهبی چه غیر سنتی و چه دیگران) گوشش بدهکار نگرانی‌های شیخ فضل‌الله نوری نیست پس میرزاحسن رشدیه ۱ – شیخ فضل‌الله نوری صفر

نه فقط عموم خانواده‌ها بلکه هم‌صنف‌های شیخ فضل‌الله نوری یعنی خصوص آخوندها نیز فرزندان‌شان را بی‌صبرانه راهی مدرسه می‌کنند پس میرزاحسن رشدیه ۲ – شیخ فضل‌الله نوری صفر

در هیچ محله و روستایی نیست که مدرسه نباشد بطوری که یکی از الزامات شهرک‌سازی، ساختن مدرسه است پس میرزاحسن رشدیه ۳ – شیخ فضل‌الله نوری صفر

امروز همه دانش‌آموزان (و یعنی تمام پسران و دختران) برخلاف نگرانی عمیق شیخ فضل‌الله نوری، درس فیزیک و شیمی و علوم و زیست‌شناسی و روان‌شناسی و زبان خارجه می‌خوانند پس میرزاحسن رشدیه ۴ – شیخ فضل‌الله نوری صفر

نه تنها مدارس ابتدایی و متوسطه پا گرفت و فراگیر و فراگیرتر شد بلکه بر همان اساس، مدارس سطح عالی: دانشگاه‌ها و دانشکده‌ها و مراکز تربیت معلم راه‌اندازی شد و در آنها همان علوم ممنوعه و تحریمی به صورت تخصصی تدریس می‌شود تا جایی که برای ورود به آنها رقابت علمی نفس‌گیر میان داوطلبان وجود دارد، و سرانجام شمار دانشگاه‌های ممنوعه: (دانشگاه‌های دولتی، آزاد اسلامی، پیام نور، علمی کاربردی، تربیت معلم، غیر دولتی و غیر انتفاعی) چنان افزایش یافت که تمام دانش‌آموزان فارغ‌التحصیل از مدارس، می‌توانند وارد دانشگاه و مدارس عالی شوند پس میرزاحسن رشدیه ۵ –  شیخ فضل‌الله نوری صفر

امروز با وجودی که در کشورمان حکومت مطلوب شیخ فضل‌الله نوری (حکومت دینی) بر روی کار آمده اما نه تنها مدارس و دانشگاه‌ها بسته نیستند بلکه صدها دانشکده و پژوهشکده در علوم فیزیک و شیمی و هزاران آموزشگاه زبان خارجه مشغول فعالیت بوده و ردیف بودجه از دولت دارند (مراکز دانش بنیان که همه‌اش علوم جدیده و ممنوعه است را که نگو!) پس میرزاحسن رشدیه ۶ – شیخ فضل‌الله نوری صفر

افکار مدرسه‌ستیزِ شیخ فضل‌الله نوری با تأسیس وزارتی ویژۀ تعلیم در مدارس جدید، به تاریخ پیوست؛ اینک دغدغه آن وزارتخانه: رفع کمبود معلم (با استخدام هزاران معلم در هر سال) و استانداردسازی شمار دانش‌آموزان هر کلاس می‌باشد تا با کاستن تعداد، آموزش دروس ممنوعه هر چه بیشتر کیفیت یابد، و اگر وزیری نتواند معلم کافی برای تعلیمِ همان علوم تحریمی فراهم کند در معرض بازخواست و استیضاح مجالس قرار می‌گیرد پس میرزاحسن رشدیه ۷ – شیخ فضل‌الله نوری صفر

شرط استخدام آحاد جامعه در تمام مشاغل مختلف، داشتن مدرک تحصیلی از همان مدارس جدیدی است که منفورِ شیخ فضل‌الله نوری بود؟ و تازه در اکثر مشاغل، داشتن مدرک دانشگاهی (مدارس عالی) نیز لازم است؟ پس میرزا حسن رشدیه ۸ شیخ فضل الله نوری صفر

?امروز مدرسه‌سازی به عنوان یک کار خیریّه و دینی و انسانی به شمار می‌آید و در همین باره نهاد خیّرین مدرسه‌ساز شکل گرفته تا مدارسی نوین و مخالف افکار آن شیخ بسازند پس میرزا حسن رشدیه ۹ شیخ فضل الله نوری صفر

شاید بگویید یک امتیاز باید به شیخ فضل‌الله نوری داد زیرا خیابانی هفت کیلومتری در پایتخت به نام اوست و فقط میدانی بسیار کوچک و ناپیدا، به نام میرزاحسن رشدیه است؛ غافل از آنکه همان خیابان هم به شیخ وفا نکرد زیرا درون آن و کوچه‌هایش پر از مدارس پسرانه و دخترانه! است و هر روز در خیابان وی صدها بار درس‌های فیزیک و شیمی و زیست و روان‌شناسی و دیگر علوم ممنوعه تعلیم می‌شود و خانه‌ای نیست در آن خیابان، که مدرسه‌رفته و دانشگاه‌رفته نداشته باشد یعنی روح او در خیابان خودش نیز آرامش ندارد بنابراین پیروز باد همان میدان کوچک و کم‌پیدای رشدیه (فلفل نبین چه ریزه …) پس میرزاحسن رشدیه ۱۰ – شیخ فضل‌الله نوری صفر

آذر، ماه درگذشت بانو فروغ آذرخشی (بانی نخستین دبستان دخترانه در مشهد) نیز هست؛ یاد آذری‌های مدرسه‌ساز فروغ‌ها و رشدیه‌ها گرامی باد